Η κριση του 2008-2009 που ξεκινησε απο τις ΗΠΑ και στη συνεχεια εξαπλωθηκε Ευρωπη ειναι μια απο τις βασικοτερες αιτιες που οδηγηθηκε η Ελλαδα σε τετοιο τελμα.Βεβαια, οταν ξεκινησε αυτη η κριση κ επειδη τα αποτελεσματα της δεν ειχαν φανει ακομα οι διαφοροι πολιτικοι κ δημοσιογραφοι πετουσαν χαρταετο..(περι ανθεκτικης ελληνικης οικονομιας, η παραοικονομια θα μας σωσει, εμεις ειμαστε οι εξυπνοι για αυτο τη γλιτωσαμε κλπ).Τελικα οπως αποδειχθηκε απλα δεν ειχε ερθει η ωρα μας..
Η κριση αυτη ειχε ως επικεντρο τις τραπεζες.Ο πλουτος των τραπεζων βρισκεται σε δυο επιπεδα: α)στο πραγματικο πλουτο δηλαδη τα χρηματα που εχει στο ταμειο της δηλαδη την πολυποθητη ρευστοτητα και β)στο λογιστικο δηλαδη τα διαφορα χαρτια που ενσωματωνουν μια αξια (πχ ομολογα, μετοχες απαιτησεις απο πιστωσεις κλπ).Οι τραπεζες εχοντας ως στοχο να αυξησουν το τζιρο τους επρεπε να αυξησουν την ρευστοτητα τους.ετσι ανεθεσαν σε οικονομολογους, manager κλπ να βρουν νεους τροπους αποκτησης ρευστου περαν απο τους παραδοσιακους δηλαδη τα δανεια απο αλλες τα τραπεζες ή τα ομολογα.Ετσι ανακαλυφθηκε η τιτλοποιηση απαιτησεων ως προιον της ερευνας ολων αυτων των ανθρωπων, δηλαδη οι τραπεζες τιτλοποιουσαν τις απαιτησεις τους κυριως απο στεγαστικα δανεια κ στη συνεχεια τα πωλουσαν ποριζομενες απεριοριστη ρευστοτητα κ κατα συνεπεια αποκτουσαν εκ νεου δυνατοτητα χορηγησης δανειων. Με απλα λογια οι τραπεζες ομαδοποιουσαν τις απαιτησεις τους απο τους δανειοληπτες με βαση διαφορα κριτηρια (πχ χρονο ληξης δανειου, ειδος επιτοκιου (σταθερο/κυμαινομενο), υψος επιτοκιου, ασφαλειες (εγγυηση, υποθηκη,προσημειωση) κλπ) και συγκροτουσαν ομολογα που αποτελουνταν απο επιλεγμενες απαιτησεις (κυριως μη ληξιπροθεσμες δηλαδη μη απαιτητες) ή αλλιως δομημενα ομολογα.
Τα συγκεκριμενα ομολογα οι τραπεζες πο τα εξεδιδαν τα μεταβιβαζαν σε off-shore εταιριες που τους ανηκαν, οι οποιες off-shore πουλουσαν τα συγκεκριμενα δομημενα ομολογα στη δευτερογενη χρηματοπιστωτικη αγορα / αγορα παραγωγων . Αρχικα τα αγοραζαν αρχικα hedge funds αλλα στη συνεχεια αρχιζαν να τα αγοραζουν τραπεζες κ αλλα χρηματοδοτικα ιδρυματα κ απο ενα σημειο κ περα κ θεσμικοι φορεις (βλ ασφαλιστικα ταμεια)απο ολο το κοσμο. Συντομα αρχισε κ το διευρημενο εμποριο των συγκεκριμενων ομολογων δηλαδη ιδρυματα τα αγοραζαν με σκοπο τη μεταπωληση σε τριτους.
Με αυτο το τροπο η τραπεζα ενω ταυτοχρονα δανειζε κ μειωνοταν η ρευστοτητα της σε πολυ συντομο χρονικο διαστημα ειχε παρει πισω τα χρηματα της μεσω της τιτλοποιησης των απαιτησεων πολυ πριν καταστει η απαιτηση κατα του δανειοληπτη ληξιπροθεσμη/απαιτητη, και επομενως μπορουσε εκ νεου να ξαναδανεισει.
Φυσικα, ολοι αυτοι που δουλεψαν κ διαμορφωσαν την τιτλοποιηση απαιτησεων πληρωθηκαν αδρα (μεσω αμοιβων κ μπονους) κ αποτελεσαν τα επονομαζομενα golden boys!
Ομως τα νοικοκυρια υπερχρεωθηκαν, αδυνατουσαν να εξοφλησουν, οι τραπεζες ειχαν αρχισει να δανειζουν χωρις να παιρνουν τις απαραιτητες ασφαλειες (υποθηκη,εγγυηση κλπ) ενω κ οι τιμες των ακινητων ειχαν ανεβει σε δυσθεωρατα υψη αφου λογω της συνεχους παροχης στεγαστικων δανειων η ζητηση ηταν πολυ υψηλη. Αυτο ειχε ως αποτελεσμα οι τραπεζες να αδυνατουν να αποπληρωσουν τα ομολογα που ειχαν πωλησει σε αλλες τραπεζες κ χρηματοδοτικα ιδρυματα.Τα ομολογα αυτα ονομαστηκαν πλεον τοξικα, αφου δεν ηταν πλεον τιποτα αλλο απο ενα κομματι χαρτι. Κατα συνεπεια αντιμετωπιζαν προβληματα ρευστοτητας-δηλαδη δεν ειχαν πραγματικα χρηματα στα ταμεια τους- οχι μονο οι τραπεζες που πωλουσαν τετοιου ειδους ομολογα αλλα και οι τραπεζες που τα ειχαν αγορασει.Αυτο οδηγησε στην αδυναμια χορηγησης δανειων κ εν γενει χρηματοδοτησεων κ πιστωσεων στην αγορα κ επομενως στην υφεση, δεδομενου οτι κυριος μοχλος αναπτυξης στις καπιταλιστικες κοινωνιες αποτελει ο δανεισμος/πιστωση των τραπεζων στα κρατη, επιχειρηματιες, καταναλωτες.
Γιατι αγοραζαν οι αλλες τραπεζες ή ακομα κ οι θεσμικοι φορεις(αφαλιστικα ταμεια) τετοιου ειδους ομολογα?
Πρωτον, διοτι τα συγκεκριμενα ομολογα υποσχονταν υψηλα κερδη για τους αγοραστες κ η απληστια ειναι εμφυτο χαρακτηριστικο του ανθρωπου.
Δευτερον, γιατι επεφταν κ οι απαραιτητες μιζες για να προτιμηθουν ως επενδυσεις.
Τριτον, γιατι οι διαφοροι οικοι εκτιμησεως πιστοληπτικης ικανοτητας κ παροχης επενδυτικων πληροφοριων διαρρηγνυαν τα ιματια τους για την φερεγγυοτητα των συγκεκριμενων ομολογων.
Τεταρτον, ολα τα μεγαλα χρηματοδοτικα ιδρυματα αγοραζαν τετοιου ειδους ομολογα ενισχυοντας την πεποιθηση στην αγορα οτι ειναι τα συγκεκριμενα ομολογα αξιοπιστα.
Φαινεται παντως ξεκαθαρα οτι προκειται για ενα παιχνιδι τζογου.
Η κριση αυτη ειχε ως επικεντρο τις τραπεζες.Ο πλουτος των τραπεζων βρισκεται σε δυο επιπεδα: α)στο πραγματικο πλουτο δηλαδη τα χρηματα που εχει στο ταμειο της δηλαδη την πολυποθητη ρευστοτητα και β)στο λογιστικο δηλαδη τα διαφορα χαρτια που ενσωματωνουν μια αξια (πχ ομολογα, μετοχες απαιτησεις απο πιστωσεις κλπ).Οι τραπεζες εχοντας ως στοχο να αυξησουν το τζιρο τους επρεπε να αυξησουν την ρευστοτητα τους.ετσι ανεθεσαν σε οικονομολογους, manager κλπ να βρουν νεους τροπους αποκτησης ρευστου περαν απο τους παραδοσιακους δηλαδη τα δανεια απο αλλες τα τραπεζες ή τα ομολογα.Ετσι ανακαλυφθηκε η τιτλοποιηση απαιτησεων ως προιον της ερευνας ολων αυτων των ανθρωπων, δηλαδη οι τραπεζες τιτλοποιουσαν τις απαιτησεις τους κυριως απο στεγαστικα δανεια κ στη συνεχεια τα πωλουσαν ποριζομενες απεριοριστη ρευστοτητα κ κατα συνεπεια αποκτουσαν εκ νεου δυνατοτητα χορηγησης δανειων. Με απλα λογια οι τραπεζες ομαδοποιουσαν τις απαιτησεις τους απο τους δανειοληπτες με βαση διαφορα κριτηρια (πχ χρονο ληξης δανειου, ειδος επιτοκιου (σταθερο/κυμαινομενο), υψος επιτοκιου, ασφαλειες (εγγυηση, υποθηκη,προσημειωση) κλπ) και συγκροτουσαν ομολογα που αποτελουνταν απο επιλεγμενες απαιτησεις (κυριως μη ληξιπροθεσμες δηλαδη μη απαιτητες) ή αλλιως δομημενα ομολογα.
Τα συγκεκριμενα ομολογα οι τραπεζες πο τα εξεδιδαν τα μεταβιβαζαν σε off-shore εταιριες που τους ανηκαν, οι οποιες off-shore πουλουσαν τα συγκεκριμενα δομημενα ομολογα στη δευτερογενη χρηματοπιστωτικη αγορα / αγορα παραγωγων . Αρχικα τα αγοραζαν αρχικα hedge funds αλλα στη συνεχεια αρχιζαν να τα αγοραζουν τραπεζες κ αλλα χρηματοδοτικα ιδρυματα κ απο ενα σημειο κ περα κ θεσμικοι φορεις (βλ ασφαλιστικα ταμεια)απο ολο το κοσμο. Συντομα αρχισε κ το διευρημενο εμποριο των συγκεκριμενων ομολογων δηλαδη ιδρυματα τα αγοραζαν με σκοπο τη μεταπωληση σε τριτους.
Με αυτο το τροπο η τραπεζα ενω ταυτοχρονα δανειζε κ μειωνοταν η ρευστοτητα της σε πολυ συντομο χρονικο διαστημα ειχε παρει πισω τα χρηματα της μεσω της τιτλοποιησης των απαιτησεων πολυ πριν καταστει η απαιτηση κατα του δανειοληπτη ληξιπροθεσμη/απαιτητη, και επομενως μπορουσε εκ νεου να ξαναδανεισει.
Φυσικα, ολοι αυτοι που δουλεψαν κ διαμορφωσαν την τιτλοποιηση απαιτησεων πληρωθηκαν αδρα (μεσω αμοιβων κ μπονους) κ αποτελεσαν τα επονομαζομενα golden boys!
Ομως τα νοικοκυρια υπερχρεωθηκαν, αδυνατουσαν να εξοφλησουν, οι τραπεζες ειχαν αρχισει να δανειζουν χωρις να παιρνουν τις απαραιτητες ασφαλειες (υποθηκη,εγγυηση κλπ) ενω κ οι τιμες των ακινητων ειχαν ανεβει σε δυσθεωρατα υψη αφου λογω της συνεχους παροχης στεγαστικων δανειων η ζητηση ηταν πολυ υψηλη. Αυτο ειχε ως αποτελεσμα οι τραπεζες να αδυνατουν να αποπληρωσουν τα ομολογα που ειχαν πωλησει σε αλλες τραπεζες κ χρηματοδοτικα ιδρυματα.Τα ομολογα αυτα ονομαστηκαν πλεον τοξικα, αφου δεν ηταν πλεον τιποτα αλλο απο ενα κομματι χαρτι. Κατα συνεπεια αντιμετωπιζαν προβληματα ρευστοτητας-δηλαδη δεν ειχαν πραγματικα χρηματα στα ταμεια τους- οχι μονο οι τραπεζες που πωλουσαν τετοιου ειδους ομολογα αλλα και οι τραπεζες που τα ειχαν αγορασει.Αυτο οδηγησε στην αδυναμια χορηγησης δανειων κ εν γενει χρηματοδοτησεων κ πιστωσεων στην αγορα κ επομενως στην υφεση, δεδομενου οτι κυριος μοχλος αναπτυξης στις καπιταλιστικες κοινωνιες αποτελει ο δανεισμος/πιστωση των τραπεζων στα κρατη, επιχειρηματιες, καταναλωτες.
Γιατι αγοραζαν οι αλλες τραπεζες ή ακομα κ οι θεσμικοι φορεις(αφαλιστικα ταμεια) τετοιου ειδους ομολογα?
Πρωτον, διοτι τα συγκεκριμενα ομολογα υποσχονταν υψηλα κερδη για τους αγοραστες κ η απληστια ειναι εμφυτο χαρακτηριστικο του ανθρωπου.
Δευτερον, γιατι επεφταν κ οι απαραιτητες μιζες για να προτιμηθουν ως επενδυσεις.
Τριτον, γιατι οι διαφοροι οικοι εκτιμησεως πιστοληπτικης ικανοτητας κ παροχης επενδυτικων πληροφοριων διαρρηγνυαν τα ιματια τους για την φερεγγυοτητα των συγκεκριμενων ομολογων.
Τεταρτον, ολα τα μεγαλα χρηματοδοτικα ιδρυματα αγοραζαν τετοιου ειδους ομολογα ενισχυοντας την πεποιθηση στην αγορα οτι ειναι τα συγκεκριμενα ομολογα αξιοπιστα.
Φαινεται παντως ξεκαθαρα οτι προκειται για ενα παιχνιδι τζογου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου